Zorlu ve meşakkatli bir seyahatin ilk adımları da maalesef zorlu oluyor. Uzun süredir hedeflediğim ama çeşitli sebeplerden gitme şerefine nail olamadığım Kuzey Afrika’nın hem başlangıcı hem de sonu olan ülkeye hazırlıklara başladım.( Şunu baştan söyliyim bu yazımda elimden geldiğince şehirler ve püf noktaları vererek bir yazı yazmaya çalışacağım. Gezilecek yerler ve detaylara girmemeye çalışacağım.)

Ülkede ulaşım şartları çok iyi olmadığı için yerel rehberler ve turları araştırmaya koyuldum Bu konuda ki vazgeçilmez noktam http://tourguides.viator.com/ karıştırarak farklı kişi ve turlara mail gönderdim. Kendi çizdiğim rota doğrultusunda fiyatlar gelmeye başladı. Bu bol mailleşmeli sürecin sonunda ‘’Morocco Dunes Tours’’ ile anlaşmaya vardım. Tour yazdığına falan bakmayın, iyi bir pazarlığın sonunda tüm rehberlik hizmetleri, ulaşım ve otopark ücretleri dahil 300 Euro gibi bir tutar çıktı.( 9 günlük bir gezi için)

Fas için vize gerekmediği için zaten en sevmediğim kısım olan vize işlemleri ve vize parası ile alakalı birşey yapmam gerekmedi neyse ki. Türkiye'den Fas'a sadece Kazablanka'ya uçuş olduğu için zaten planımı ona göre yapmıştım. THY ve Royal Morroco beraber uçuşlarını yapıyorlar. Bunun yanında Sabiha Gökçen'den daha uyguna ulaşımı sağlayabileceğiniz Air Arabia'da bunuyor. Ortalama olarak yarı fiyatına olduğunu söyleyebilirim. Bu sebepten tabiki Air Arabia candır diyerek biletlerimizi oradan ayarladık. Bilet alımı sırasında kg konusunda çok hassaslar buna dikkat etmenizi öneririm. Yoksa sorun yaşayabilirsiniz.Çalışma şekilleri bizi Pegasus tadında diye düşünebilirsiniz.

5 saatlik uçuşun ve hızlı bir pasaport kontrolünün ardından Fas'a ilk adımlarımızı attık. Anlaştığımız turun çalışanı ve tüm tatili beraber geçireceğimiz şöförümüz bizi kapıda bekliyordu. Kendisi ile buluştukdan sonra direk Marakeş'e doğru yolacıktık.

Casablanca - Marrakech
İlk olarak şunu söylemeliyim Müslüman bir ülkeye gidicekseniz bayramlarda gitmemenizi öneririm. Biz gittik ve bayramın ilk gününü kaybetmiş olduk. Marakeş kendi dokusunu korumuş güzel bir şehir. Şehrin tamamı aynı renk ve aynı boyda binalardan oluşuyor. Düzenleme ve bahçeler açısından çok başarılı ve temiz bir şehir. Şehir de restaurant ve gezilecek yerler konusunda sıkıntı yaşanmayacak çeşitlilik de nokta bulabilirsiniz. Yemek konusunda en rahat olduğum ülkelerden biri olduğunu söylemeliyim. Bizim ağız tadımıza benzer bir ülke. Marakeş'de kaldığımız otel hem merkezi hemde kaliteliydi o sebebten rahatlıkla önerebilirim.(Riad Utopia Suites and Spa). Genel olarak gittiğimiz yerlerde daha yöresel ve butik oteller tercih ettiğimiz için burası bu özellikleri yeterli ölçüde karşılıyordu.

Marrakech

Marakeş için şunu söylemeliyim. Tarihi merkez dediğimiz bölgede çok fazla restaurant ve eğlence mekanı yok. Eğer bunlara yakın olmak isterseniz yeni şehir de kalmanızı öneririm. Ama taksi ile çok uzak olmadığını ve yaklaşık 10 TL gibi bir ücrete gidebileceğinizi belirtiyim. Ama o tarihi dokuyu bizim gibi hissetmek istiyorsanız merkezde kalmanızı öneririm. Marakeş için 2 gün yeterli olacaktır. Gezilecek yerleri rahatlıkla bitirebilirsiniz.Marakeşde aşağıdaki yerlere özellikle uğramanızı öneririm. Birde çarşısından satılan herşey nerde ise kötü ve adi diyebilirim. Bir şey almamanızı öneririm. Alacağınız eşarpların boyası çıkıyor, gümüş dedikleri şeyler berberi gümüşü çıkıp metal sadece oluyor, deri aldıklarınız kokudan durulmuyor v.b. Bu sebepten çok dikkatli olmanızı öneririm. Biz şöförümüzü 1 defa dinlemedik ve çok yanıldık. Sonrasından onun önerdiği yerlerden alışveriş yaptık da iyi bir şeyler bulabildik.

• Majorelle Garden
• Bahia Palace
• Koutoubia Camii
• Saadian Tombs
• Dar Si Said

Riad Utopia Suites and Spa

Atlas dağları - Telouet - Ait Ben Haddou - Ouarzazat - Sekoura - Roses Valley - Dades
Marakeş gezimizin ardından tekrardan yollara düşüyoruz. Genelde mesafeler uzak olduğu için araba yolculukları uzun olabiliyor. Bundan sonraki hedefimiz Atlas dağları ve yol üzerindne göreceğimiz film platoları ve çöl başlangıcı. Güzel manzaralar eşliğinden yolumuza başlıyoruz. Kanyonlar ve vadiler görerek dağları tepeleri tırmanarak aracımızla ilerliyoruz. Yol üzerinden bir çok farklı film ve dizi de kullanılmış alanları ziyaret ediyoruz. Buraları görmenizi öneririm. Bu arada arada durduğunuz yerlerde genelde hep seçmeli fix mnü uygulaması var. Önden salata ardından ana yemek seçmeli yanında içecek. Bu şekilde genel olarak çalışıyorlar.

Roses Valley

Ait Ben Haddou

Ouarzazat

Akşam saatleri yaklaşınca konaklayacağımız yeri aramaya başladık. Bu bölgede çok fazla iyi otel mevcut değil. Biraz şansa biraz araştırma ile bilmeden dölgedeki en uygun ama en iyi oteli bulmuşsuz. Bu konuda şöförümüz bizi onayladı. Bu bölge için bu otelide size rahatlıkla önerebilirim. Çok otantik ve başarılı bir otel.(Auberge La Fibule Du Dades). Tüm gün bir çok şehir ve yol geçtiğimiz için tamamen tükenmiş durumdaydık. Bu yolculuk sırasından malesefki çok fazla duracak ve bişeyler alacak nokta yok. Bölge çöl kenarına yaklaştığı için biraz daha şartlar zor. Bu sebepten araca buzlu su almanızı öneririm.

Dades - Todra gorges - Erfoud - Merzouga(Sahara Desert)
Sabah erken saatlerde kalkarak Merzouga'ya doğru yola çıkıyoruz. Atlas dağlarını tırmanıp, Argan üretimlerini gördükten sonra çöle doğru ilerliyoruz. Bu bölgede özellikle Todra gorges görmenizi şiddetle tavsiye ederim. Gerçekten güzel ve gösterişli bir bölge olduğunu söylemeliyim. Günün sonunda çöl kenarındaki bir otele geliyoruz. Orada bavullarımızı bırakıp sadece bir kaç eşya alarak develerimize binip yola çıkıyoruz. Ama şunları hatırlatmam gerek. İlk olarak yolda durup çöl için yüzünüzü kafanızı kapatacak şeyler almayı unutmayın. Bu konuda genel mekanlar var ama çok çakma ürünler satıyorlar. Dikkatli olmanızı öneririm. Yanınıza buzlu su almayı da unutmayın.

Todra gorges

1 saatlik deve yolculuğu ve gün batımını çölde izledikten sonra çadırlarımıza ulaştık. Güzel bir yemek ve ardından çölün sessizliğinde kumlara yatarak yıldızları izledikten sonra çadırımıza geçtik. Çadırın içi sıcak olsada, dışarısı çok soğuk oluyor ona göre yanınıza kalın bişeyler almayı unutmayın. Sbah erken saatlerde tekrardan yola develer ile koyularak geri döndük. Otelde üstümüzü değiştik, kahvaltımızı yaptık ve tekrardan yollara koyulduk.




Sahara Desert - Merzouga - Rissani - Erfoud - Ziz Valley - Azrou - Ifrane - Fes
Yol üzerinden yeni belli noktalara uğrayarak Fes'e gün sonunda ulaşıyoruz. Fes tam bir karmaşa diyebilirim. Rehber olmadan gezmeniz malesef mümkün değil. Bizde rehber eşliğinde gezimize başladık. Ufak ve dar sokaklarda gezerek yarım güne yakın zamanda gezimizi tamamladık. Bizim şansımız sabah çok erkenden çıktığımız ve bayramın 4. günü olduğu için sokaklar çok sakindi ve rahatlıkla gezdik. Bunun yanında ünlü deri üretim alanlarını görmek için malesefki deri dükkanlarının içinden bakmanız gerekiyor ve bu sebepten ufak birşeyler almanız gerekebilir. Fes'in dışından tüm şehri gören bir tepe olduğunu söylemeliyim. Biz tamamen şöförümüz sayesinden bulduk. Oradan şehre bakmanızı ve incelemenizi de önermeliyim. Fes de Ryad 53 adında bir yerde konakladık ama çok öneremiyeceğimiz söylemeliyim. Fes'de biraz keşmekeşden rahatsız olabilirsiniz. İnsana en güven vermeyen şehri Fas'ın sanırım burası ama bir o kadar da en tarihi yeri aslında. İsmini bile bizim için buradan alıyor. Fes'de de yeni ve tarihi olmak üzere iki şehir olduğunu söylemeliyim. Yeni şehir tarafında güzel kafeler ve restaurantlar da bulabileceğinizi bilmelisiniz.

Fes

Fes

Fes

Fes

Fes - Meknes - Rabat - Casablanca
Fes'den yola çıkıyoruz sabahın ilk ışıkları ile. Meknes ufak ama sempatik bir şehir. Çok fazka görülecek bişey olduğunu söyleyemiyeceğim hızlı şekilde gezebilirsiniz. Ardından bir saatlik yolculuk sonunda Rabat'a varıyoruz. Rabat kral'ın şuanki şehri olduğu için çok düzenli, yeşil ve temiz. Genel olarak deniz olduğu için daha havadar ve temiz. Güzel bahçeleri ve manzarası bulunuyor. Orada deniz kenarından güzek bir yemek yiyebilirsiniz. Ardından 2 saatlik bir yolculuk sonunda Kazablanka'ya varıyoruz. Kazablanka'yı İzmir'e benzetebiliriz sanırım. Ülkenin en modern görünümlü şehri denebilir. Büyük firmaların merkezleride genelde bu şehirde. Deniz kenarı ve uzun sahili hakikaten çok güzel. Bu kadar uzun kumsal alan çok nadir olacağını düşünüyorum.  Alışveriş merkezi, kafe ve yemek alternatifleri ile uzun ve yorucu geçen bir turun ardından medeniyet ile kavuşmak tadında olduğunu söylebilirim.

Meknes

Ama şunu atlamadan söylemeliyim. Hasan II Cami ye para vererek müze olarak girmek hakikaten saçma bir durum ki 40 TL civarından bir ücret. Hayatımda ilk defa bir camiye para verdim. Bunun yanında camilere yabancılar hiç giremiyor ülke genelinde(Hasan II hariç) bu da ayrı bir saçmalık. Bunun yanında namaz saati dışından camiler kapalı sadece ufak mescitler açık. Bu ise tamamen anlamsız. Fes'de bir tanesine kavga ederek zorla inancıma engel oluyorsunuz diye bahşiş vererek girdim.  Rehber bile 20 yıldır bu işi yapıyorum buraya ilk defa girdim dedi. Bu durum hakikaren çok gereksiz algılar yaratıyor. Bir kaç defa ilk defa müslüman ülkeye gelmiş yabancılar ile karşılaştım ve açıklamalar yaptım. Heryer de böyle olmadığı Türkiye'de rahatlıkla gezildi v.b. İnsanlar kapı aralığından içeri bakmaya falan çalışıyorki gerçekten farklı camileri var. Bu da Fas'a sanırım en büyük eleştirim.

Rabat

Rabat

Son bir değerlendirme yapmam gerekirse sanırım şunları söylemeliyim. Bence gidilmesi ve görülmesi gereken ülkelerden biri olduğunu söylemeliyim. İçinde herşeyi barındırıyor denebilir. Denizi, çölü, kayak merkezi, sıcağı ve soğu. Bir çok farklı nokta bulunuyor. Bunun yanından her şehrinden farklı tatlar bulabiliceğinizi söylemeliyim. Bu yazımda çok detaya girmediğim için bahsetmediğim bir çok nokta var inanın gezerken memnun kalacağınıza emin olabilirsiniz.

Hasan II Cami

Casablanca

Kısa hatırlatmalar

• Şehirden şehire değişiklik göstersede taksilere binmeden ortalama ücreti sormanızı ya da pazarlık etmenizi öneririm. Fez'de bu olmasada diğerleri için yarar sağlayacaktır. 
• Alışveriş yaparken dikkatli olun genelde herşey çakma oluyor.
• Seyyar satıcılara bulaşmayın kurtulmak zor
• Yemek konusunda rahat olun bizim ağız tadımıza yakın tatlar bulabilirsiniz.
• Araç yolculukları uzun olabilir yanınınızda birşeyler olsun. 
• Hava değişimi çok oluyor yaz bile olsa yanınıza uzun kollu kalın bişey alın.
• Ülke bizden ucuz o sebepten çok sorun olmayacaktır.
• Nane çayını muhakak deneyin. Güzel kahvaltı veren bir kafe bulursanız(Marakeş'de var) kaçırmayın.